SİZDƏN HEÇ ŞİKAYƏT EDİBLƏRMİ?

Tərcüməçi etikasının vacibliyini xatırlatmaq üçün..

Bu ilin ikinci ayından bu yana cəlb olunduğum önəmli bir layihədə bu gün ilk iradı qəbul etdim. Layihə barədə onu deyim ki, fevral ayından bəri Bakıda və regionlarda yeni istifadəyə verilmiş müasir laboratoriyalarda yerli laboratoriya işçiləri üçün mütəmadi təlimlər keçirilir və mən həmin təlimlərdə ABŞ-dan və Birləşmiş Krallıqdan dəvət edilmiş mütəxəssislər üçün tərcümə edirəm. Yeni müasir laboratoriyaların maraqlı cəhəti ondan ibarətdir ki, onların analoqu var..əslində hamısı bir-birinin analoqudur. Yəni hansı rayonda olmağından asılı olmayaraq, laboratoriyaya girəndə qəriblik çəkmirsən: hamısı nöqtəsinə qədər eynidir. Nə isə..

Fevral ayından bu yana bu təlimlərdə sona kimi xeyli tərcüməçilər dəyişdi. Səbəb isə tərcüməçilər haqda trenerlərin verdiyi mənfi rəy olur adətən. Biri “özünü apara bilmir”, biri kifayət qədər peşəkar deyil, biri tənbəldir, “axotu yoxdur” hər şeyi tərcümə etməyə…layihənin sonuna qədər təlimlərdə hələ də cəlb olunmağıma səbəb yuxarıdakı iradlar tuş gəlməmə cəhdlərim, bir də nənəmi öldürməməyimdir..yeri gəlmişkən, bir nəfərin də nənəsi ölmüşdü..

Bir nəfər də layihənin sonuna yaxın telefon aludəçisinə çevrildi. Trener danışır, tərcüməçi isə bir tərəfdən tərcümə edir, digər tərəfdən telefonda dayanmadan kimlərəsə nəsə yazır. Trener təbii ki, fikrini toplamaqda çətinlik çəkir. Görəsən, tərcüməçi həqiqətən dediklərini tərcümə edə bilirmi?  Əlbəttə ki edirdim J Əslində trener də bunu bilir, amma məsələ bunda deyildi.

Mikrobiologiya ilə bağlı sayca dördüncü olan təlimdə davamlı olaraq iştirak etdiyim üçün bütün təlim materiallarını, mühazirələri, hansı gün nələri edəcəyimizi, nəyi nə vaxt edəcəyimizi, trenerin ağzından çıxacaq sözləri, iştirakçıların verəcəyi sualları və trenerin cavablarını demək olar ki, əzbər bilirəm. Ona görə nəyi necə tərcümə etdiyimi bəzən özüm hiss etmirəm. Bu arada təbii ki, darıxdığım üçün telefonda ya Facebook-a nəzər salıram, ya Gchat-da iş yoldaşlarımla danışıram, ya da xəbərləri oxuyuram J Özümdə bu tendensiyanı artıq xeyli müddətdir müşahidə edirəm. Trener də nəhayət dünən müşahidə edib layihə koordinatoruna bildirdi. Koordinator da mənə. Iradı haqlı olaraq qəbul etdim və bu gün laboratoriyaya telefon aparmadım J Təbii ki, bu böyük problem deyildi. Amma məsələ bunda da deyil..

Öhdəliyimə götürdüyüm bütün işlərdə əsas diqqət səhvlərdən yayınmağa və beləliklə, iradlardan qorunmağa çalışmaqdır. Tərcüməçinin tərcüməçi kimi reputasiyası da məhz onun buraxdığı səhvlər, məruz qaldığı iradlarla korlanır. Göründüyü kimi, tərcümədə önəmli olan sadəcə tərcüməni keyfiyyəti deyildir. Xüsusilə şifahi tərcümədə tərcüməçi etikasının gözlənməsi çox vacibdir.

Tövsiyəm bundan ibarətdir ki, nə qədər özünüzdən əmin olsanız belə, hər gün eyni şeyi tərcümə etmək məcburiyyətində qalsanız belə, işiniz maraqlı olmasa belə, təcrüməçi olaraq, peşəkarlığınızı qorumaq məcburiyyətinizdəsiniz ki, maraqlı işlər də sizdən yan keçməsin. Məhz buna riayət etmədiyi üçün bir neçə abzas yuxarıda yazdığım sadaladığım səbəblər tərcüməçilərin təlimlərdən uzaqlaşdırılmasına səbəb oldu.

Tərcüməçi etikasını gözləyək və nüfuzumuzu qoruyaq!

HAPPY TRANSLATING!